بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای واردات انواع گوشت و نهاده-های دامی در ایران

وابستگی شدید به واردات گوشت قرمز و نهاده‌های دامی و عدم تکافوی تولید داخلی آن‌ها، موجب شده تا هر گونه تغییر سیاست در واردات این محصولات، رفاه بسیاری از تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان را تحت تأثیر قرار دهد. نظر به ارتباط تنگاتنگ واردات این محصولات با امنیت غذایی کشور و رفاه جامعه، شناخت مؤلفه‌های اثر-گذار بر تقاضای واردات این محصولات جهت سیاست‌گذاری مناسب در این بخش اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مطالعه عوامل مؤثر بر تقاضای واردات انواع گوشت (شامل گوشت گوساله، گوشت گوسفند و گوشت مرغ) و نهاده-های دامی (شامل ذرت و کنجاله سویا) با استفاده از الگوی تجارت جانشین ناقص مورد بررسی قرار گرفته است. پس از انجام آزمون‌های آماری، توابع تقاضای واردات محصولات مورد نظر به روش سیستم معادلات همزمان برآورد گردید. متغیرهای مؤثر بر تقاضای واردات این محصولات شامل نرخ تعرفه، تولید ناخالص داخلی، نرخ مؤثر واقعی ارز، تولید داخلی و قیمت نسبی محصولات وارداتی می‌باشند. نتایج نشان داد که نرخ تعرفه اثر معنی‌دار و قابل توجهی بر تقاضای واردات گوشت گوساله، گوشت مرغ، ذرت دامی و کنجاله سویا دارد بنابراین استفاده از این ابزار جهت کنترل واردات این محصولات کاملاً اثر‌گذار می‌باشد در حالیکه تغییرات نرخ تعرفه جهت کنترل واردات گوشت گوسفند تأثیر چندانی ندارد. هم‌چنین مشخص شد که تقاضای واردات نهاده‌های دامی مورد بررسی نسبت به تغییرات نرخ مؤثر واقعی ارز کشش‌پذیری بالایی دارند بنابراین بایستی با اتخاذ سیاست‌های مناسب، از افزایش غیرمنطقی نرخ ارز و هم‌چنین نوسانات شدید آن جلوگیری به عمل آید.